|
|
| Ana Sayfa
Net Isim / Adresleme |
Adresleme Stratejileri Ilk bilgisayar sistemleri, kullanıcıların sayısal adresleri anlamaları ve kullanmaları temelinde tasarlanmışlardı (sistem tabloları, yazıcı ve teyp üniteleri gibi cihazlar vs.). Daha sonra ortaya çıkan sistemlerde harici cihazlar (yazıcı vs.) ve dosyalar daha anlaşılır sembolik isimler ile gösterilmeye başladı. Benzer bir değişiklikte ağ bağlantılarında yaşandı. Önce bilgisayarlar arası noktadan noktaya bağlı ağ teknolojisi ortaya çıktı ve alt seviye donanım isimleri makinaları tanımlamada kullanıldı. Ancak pek çok bilgisayarın birbiri ile bağlantısı gündeme geldiğinde üst seviye adresleme yapısına gereksinim doğdu. Kullanıcılar pek çok makinadan olusan hesaplama ortamlarında makinaları tanımlamak için anlaşılır sembolik isimlere sahip bir adresleme yapısını talep ettiler. Bilgisayar sayılarının günümüze göre çok az olması sebebi ile başlangıçta sadece makinanın kullanım amacına yönelik bir adlandırma yöntemi kullanıldı (personel, arastirma, muhasebe, gelistirme vs.). Ancak makina sayısının artması ile sembolik yeni isimlerin bulunması ve tüm bu birbirine bağlı sistemlerin adlarının bir merkezden kontrolü zorlaşmaya başladı. Adresleme problemlerini en aza indirmek için, merkezi olarak bilgisayar isimlerinin kontrolü ve kayıdı yerine daha uygun bir sistem olarak sıra düzensel (hiyerarşik) ve otoritenin dağıtıldığı merkeziyetçi olmayan bir adresleme sistemi getirildi. Bu sistemde adresleme en genelden özele doğru yapılmakta ve her adres seviyesinin kontrolu yetkisi de dağıtılmaktadır. Bu yapıya 'Alan Isimlendirme Sistemi-Domain Name Sistem' veya kısaca DNS ismi verilmektedir. Hiyerarşik yapıdaki Alan (Domain) isimleri kavramini biraz daha detaylı inceleyelim. Alan (Domain) ismi birbirinden bir nokta (.) ile ayrılan, sıra düzensel seviyedeki alt isimler (subnames) dizisidir. Mesela ODTU Bilgisayar Merkezi Alan ismi olan cc.metu.edu.tr dört seviye ile gösterilir ve her bir seviyeye de Domain adı verilir. Örneğimizde en alt seviye olan 'cc' (Computer Center) Bilgisayar Merkezini göstermektedir. Üçüncü seviye 'metu', ODTU'nun Domain ismidir. Bir ust seviye 'edu' (Education) ise bu domain'in bir eğitim kurumuna ait olduğunu gösterir. En ust seviye 'tr' ise ISO (Internetional Standards Organization) tarafindan belirlenen Türkiyenin ülke kodudur. En üst seviyede kullanılan bazı domain isimleri aşağıda listelenmiştir:
TCP/IP ve DNS Bilindiği gibi TCP/IP ağlarına bağlı olan her bilgisayarın ağ arayüzü 32-bitlik IP adresi ile tanımlanmaktadır. Ancak IP adreslerinin gündelik hayatta kullanımı ve hatırlanması pek pratik olmadığı için domain isimlendirme sistemi kullanılır. Aslında TCP/IP yazılımlarının ağ üzerindeki iletişimi sağlamak için isimlere ihtiyacı yoktur, isim yapısı ağ kullanıcılarının hayatlarını kolaylaştırmak için ortaya çıkarılan bir yöntemdir. Kullanıcının tercihine gore IP numaraları veya isimler kullanilabilir. Mesela:
% telnet 144.122.199.20 komutlarının her ikiside aynı işlevselliktedir. Her ikisinde de ODTU'de bulunan bir bilgisayara uzaktan bağlanmak için gerekli komut girilmektedir. Her iki durumda da bağlantı IP numarası kullanılarak yapılır. Isim ile bağlantı durumunda sistem önce bilgisayar ismini (knidos.cc.metu.edu.tr) IP numarasına çevirir ve daha sonra bu numaraya bağlantıyı sağlar. Dikkat edilirse bu sistem sayesinde makinanın IP adres değişiklikleri kullanıcıyı hiç etkilememektedir. Isimler ve adresler arasındaki ilişkiyi sağlayan sistemleri ve programları kurup çalıştırmak sistem sorumlularının görevidir. Isimlerin IP adreslerine çevrilmesi işlemi aslında çok basit bir işlem de değildir. Zira lokal çalışan bir bilgisayar ağında hiç dikkat edilmeyen pek çok konu bilgisayar ağını Internete bağladığınızda çok ciddi problemlere yol açabilir. Ağ üzerinde yer alan bilgisayarlarınızın isminin IP adresine çevrilmesi artık dünyanın her yerinden sorunsuz olarak yapılmak zorundadır. DNS in nasıl çalıştığın ticari bir şirketin Internete bağlandığını varsayarak bu örnek üzerinde açıklamaya çalışalım. Bu hayali şirketimizin adı PLANET AS. olsun. Şirketimiz şu anda Türkiye de çalıştığı için tabiiki üst seviye domain adı .tr olacak. Alt seviyede ise şirket olmasindan dolayı .com domaini altında bulunmaktadır. Bir alt domain ise şirketimizin adını göstermektedir, planet.com.tr. Büyük bir şirket olduğumuz için farkli birimlere sahibiz ve her birimimizde ayrı bir domain altındadır. Araştırma geliştirme bölümü arge.planet.com.tr, satış bölümü sales.planet.com.tr, destek bölümü support.planet.com.tr gibi. Birimlerimiz oldukça büyük olduğu için her birim kendi Domain Name Servisini kendisi kontrol etmektedir. Şirketimizin ayrıca tüm bu alt seviye domainleri tanıyan bir "root name server" makinası bulunmaktadır. Alt domainler sadece kendi domainleri ile ilgili bilgiyi ellerinde tutarlar ve bilemedikleri her türlü domain için sorgulamayı "root name server" üzerinden yaparlar. Ayrıca eğer istenirse alt seviye domainler (.sales, .arge gibi) kendi iclerinde başka alt seviye domainler de (sub domain) yaratabilirler. Aslında tüm seviyelerdeki domainleri kontrol eden "name server" makinaları kendi sorumlulukları altındaki bilgisayarların isimlerini ve IP adreslerini tablolarda tutan birer Bilgi Bankasindan (Database) başka bir şey değildir. Şirketimiz bu yapıyı kurduktan sonra doğal olarak Internet üzerindeki başka merkezlerle alfanümerik adresler kullanarak haberleşmek isteyecek ya da dışardan kullanıcılar şirketimizin sunduğu bazı servislerimizi alabilmek için bize ulaşmak isteyeceklerdir. Bu noktada şirketimizin "root name server" makinasıni ülke içindeki root name server makinasına tanıtmamız gerekmektedir. Şu anda Türkiye içindeki .com dahil tüm domainler için bu görevi knidos.cc.metu.edu.tr adresinde bulunan bir UNIX makina yapmaktadır. Bu "name server" üzerinde PLANET şirketinin root name server kaydı yapıldiktan sonra artik dünyanın dört bir yanına alfanümerik isimler kullanarak ulaşmak için hazırız demektir. (Name server tanımının yapılmaması IP adresleri kullanarak Internet üzerindeki adreslere ulaşmamıza engel değildir. Name server bize sadece alfanumerik isimler kullanma imkanını verir.)
Şimdi Amerikadaki bir kullanıcının şirketimizin satış bölümündeki unix1.sales.planet.com.tr isimli bilgisayara Internet üzerinden ulaşmak istediğini varsayalım. Şekilde de görüldüğü gibi unix1.sales.planet.com.tr adresine ulaşmak için lokal server önce ABD’de icm1.icp.net adresindeki name server’a sorguyu yolluyor. icm1.icp.net Türkiye ile ilgili butun kayıtların knidos.cc.metu.edu.tr adresinden alınacağını bildiği için sorgulamanın bu adresten yapılmasını istiyor. Aynı sorgu bu sefer knidos.cc.metu.edu.tr adresine yollandığında sorgulanan adresin netmgr.planet.com.tr tarafindan bilindiği cevabı yollanıyor. Ve sonuçta ulaşılmak istenen adres (193.141.75.9) netmgr.planet.com.tr adresinden elde ediliyor. Bu sorgulama sonucu Amerikadaki kullanıcının makinası unix1.sales.planet.com.tr makinasının IP adresini öğrenmiş oldu ve bu adres ile yapmak istediği iletişimi sağladı. Bu sorgulamanın sonucu ayrıca istekte bulunan bilgisayarın cache belleğine yerleştirildi. Bu bilgi cache bellekte durduğu sürece bir daha aynı adrese bağlanmak isteyen bir kişi tekrar aynı sorgulamayı yapmaksızın o IP adresine doğrudan ulaşabilecektir.
|
|
|