Web Programlama

	Sign In Sign-Up

Web Programlama

Ana Sayfa

Bilgisayar Nedir ?

Yeni Başlayanlar İçin

WEB Programlama

Internet Bağlantıları

Bu doküman, Web programcıları için, mosaic, netscape, lynx gibi web programlarını kullanabildikleri gözönüne alınarak yazılmıştır. Yazının amacı yeni başlayanlara ve HTML programlama hakkında az bilgisi olanlara yol göstermektir.

İçerik olarak yapılacak her türlü öneri için: gorkem@compclup.ceng.metu.edu.tr adresine mail atmanız yeterlidir.

Kısaltmalar

WWW

World Wide Web

SGML

Standard Generalized Markup Language

HTML

Hypertext Markup Language

VRML

Virtual Reality Modeling Language

HTML dökümanın hazırlanması

HTML Dökümanları tamamı ASCII karakterlerden ve herhangi bir editörde yazılabilen metinlerden oluşmuştur. UNIX üzerinde pico veya vi kullanarak HTML dökümanlarınızı hazırlayabilirsiniz.
Bunun dışında, kullanıcının bu dili bilmediği farzedilerek Windows ve DOS altında çalışan çeşitli programlar hazırlanmıştır. Ayrıca, HTML kodunun doğruluğunu kontrol eden yardımcı programlara da Internet üzerinden erişilebilir.

Temel bir döküman aşağıdaki gibi yazılabilir:

< title> Burası konunun yazılacağı yer </title>

< h1> Bu, 1 numaralı başlık </h1>

HTML dünyasına hoşgeldiniz. <br>

Birinci paragrafımız. <p>

Bu da ikinci.. <p>

HTML yazarken, metnin Web programının anlayacağı şekilde gösterilebilmesi için belirteçler kullanır. Yukarıdaki örnekte:

1. < title> ve < /title> belirteçleri, dökümanın konusunu gösterir.

2. < h1> ve < /h2> belirteçleri, dökümanın başlığını tanımlar.

3. < p> belirteci, paragraf tanımlar.

Tüm HTML belirteçleri, küçüktür işareti (< ), belirteç ismi ve büyüktür işaretinden (> ) oluşur. Genellikle her belirtecin < h1> ve < /h1> örneklerindeki gibi bir çifti olur ve sondaki belirtecin ismi önüne ayraç gelir.
Yukarıdaki örnekte < h1> , Web programına 1 numaralı başlık formatında yazmasını, </h1> ise bu formatı kapatmasını söyler. < p> belirteci istisna bir durumdur ve < /p> olarak kapatılmaz.

Not1: HTML belirteçleri "case sensitive"dir..? < title > , < tITLE> veya < tiTlE> belirteçleri aynı görevi yaparlar.
ı

Temel Belirteçler

Konular

Her HTML sayfasının ve ile ayrılan bir konusu olmak zorundadır. Konular genellikle sayfadan bağımsız olarak ekranın en üstüne basılır.

<title> Sayfamın konusu </title>

Başlıklar

HTML, 1'den 6'ya kadar numaralanmış 6 çeşit başlık destekler. Başlıklar normal karakterlerden daha büyük ve kalın yazılırlar. Temel olarak,

<Hy> Sayfamın başlığı </Hy>

olarak tanımlanmış bir belirteçte y, 1 ile 6 arası bir değer alabilir. Y sayısı arttıkça fontun büyüklüğü azalır.
Pek çok uygulamada, sayfanın konusu ile başlığını aynı tutabilirsiniz.

Paragraflar

Diğer kelime işlemcilerdekinin aksine, HTML dökümanlarında programcı özel bir belirteç kullanmadıkça bir cümle herhangi bir yerinden ayrılıp kalan kısmı altta görünebilir, birden fazla boş satır tek satır olarak algılanır.
Aşağıdaki örnekte, kaynak kodunda iki satır olmasına karşın, WWW "browser" bunu algılamaz ve ekranda tek satır olarak görüntüler. Bir "browser" satır sonlarını ve boş satırları gözardı edeceğinden, paragrafları mutlaka < p> belirteci ile ayırmalısınız.

HTML'ye hoşgeldiniz <br>

Bu ilk paragraf <p>

Buna göre aşağıdaki örnek, okuduğunuz dosyanın başındaki örnekle aynı çıktıyı verir.

<title> Burası konunun yazılacağı yer </title>

<h1> Bu, 1 numaralı başlık </h1>

HTML dünyasına hoşgeldiniz. Birinci paragrafımız. <p>

Bu da ikinci.. <p>

HTML dosyalarının okunurluğunu artırmak için başlıklar ile karşılık gelen belirteçleri aynı satirda, paragraf düzenleyen komutlar ise satır sonunda olmalıdır.

Satır sonu belirteci

Paragraf, iki satır arasında bir satır boşluk bırakırken, satır sonu belirteci kullanıldığı kursör alta geçer ve takip eden tüm metin,boşluk bırakmadan bir alttan yazılır.

Bu ilk satır. <br>

İkinci satır daha uzun. <br>

Ama bu bir paragraf sonu..<p>

Sayfanın ortalanması

Paragraflar ortalanırken < center> ve </center> belirteçlerinden yararlanılır. Ortalanması istenen tüm metin, bu iki belirtecin arasına yazılır.

In practical terms, HTML is a collection of styles.

</center>

Bağlantılar

HTML'nin en büyük özelliklerinden birisi, tek sayfa ile sınırlı kalmamasıdır. Böylece bir sayfadan diğerine bağlantı yapılabilir. HTML'in bu görevini yerine getirmesini sağlayan belirteç <a> 'dir Dökümanınızdan başka dökümana bağlantı ypabilmek için:

4. Belirteci girin.
(Kısaca ilk satıra <a yazın)

5. Hangi dökümana geçiş yapmak istiyorsanız, ismini yazın.
HREF="dosyaismi"

6. Bu dökümanı ekranda hangi isimle göstermek istediğinizi belirtin.

7. Belirteci kapatın.
</a>

Kısa bir örnekle açıklayalım:

<a href="internet.html"> İnternet nedir? </a>

Ekranda "İnternet Nedir?" yazısı belirecek ve kullanıcıdan burayı seçmeyi bekleyecektir. Kullanıcı fare ile bu yazı üzerine tıkladığında ise program kontrolü yine bir HTML dosya olan internet.html dosyasına bırakacaktır. Bu durumda bulunduğunuz dizinden farklı bir dizindeki dosyaya bağlantı yapmak isterseniz, o dosyanın ait olduğu dizini yazmak zorundasınız.Buna göre "languages/Fortran/introduction.html" dosyasını kullanabilmek için

Fortran diline giriş </a>

şeklinde bir belirteç yazmak gerekir.

Kaynak Bağlantıları

HTML'in bir diğer özelliği ise, tek bir makinaya bağımlı kalmadan diğer İnternet servisleriyle bağlantı kurabilmesidir. Bunun için URL (Uniform Resource Locator) kullanılır. URL, http,gopher, news olabileceği gibi telnet de olabilir. Kullanım "sentaksı",

URL-ismi://makina-ismi[:port]/dizinler/dosya-ismi

Burada URL,

file : Kendi sisteminizde bir dosyaya,
http : Bir WWW sunucusu üzerindeki dosyaya,
gopher : Gopher sunucusu üzerindeki dosyaya,
news : Bir UseNet newsgroup'taki dosyaya,
WAIS : WAIS sunucusu üzerindeki dosyaya

erişmek için kullanılır.

Port numarası, genellikle yazılmaz. Size aksi durum belirtilmedikçe, kullanmanıza gerek yoktur.
Siz de okuduğunuz dosyaya ulaşmak için,

yazdınız.

Halihazır döküman bölgeleri bağlantıları

Bir metin üzerinde belirli bölgelere ulaşmak için yine belirteçler kullanılabilir. Diyelim ki bir döküman hazırladınız ve bunu kullanıcının erişebileceği 2 parçaya ayırmak istiyorsunuz. Yapmanız gereken, bu üç parçanın isimlerini belirlemek ve dökümanda yerlerini ayırmaktır. Örnekte,

<a href="bu_dökümanın#1.parça"> Buradan ilk bölüme gidin </a>

<a href="bu_dökümanın#2.parça"> Buradan ikinci bölüme </a>

<a name="1.parça"> İşte ilk bölüm>

İlk bölüm ile ilgili metinler burada... </br>

<a name="2.parça"> İşte ikinci bölüm>

İkinci bölüm ile ilgili metiner burada.. </bt>

<a href= ile başladığınız belirteçte önce döküman ismini, sonra da dökümanın içindeki parça ismini girmelisiniz. <a name= belirtecinde ise o belirteçten itibaren parçanın başladığını anlıyoruz.

Kullanıcı ilk bölüme gitmek için fareyi kullandığında ekranda ,

İlk bölüm ile ilgili bilgiler burada

ifadesini görecektir.

Diğer döküman bölgelerine bağlantı

Yukarıdaki örnek doğrultusunda farklı olarak tek yapılması gereken, döküman ismine, hangi dökümana bağlantı yapmak istiyorsak o ismi vermektir.

<a href="diğer_döküman_ismi#parça_ismi"> başka dökümana geçiş</a>

Ana komutlar

Listeler

Dökümanların göze hoş görünmelerini sağlamak amacıyla listeler yaygın olarak kullanılır. HTML, pek çok liste çeşidi destekler. Bunlar, düz listeler, numaralı listeler, tanımlı listeler ve içiçe listelerdir.

Düz listeler

Düz liste yaratmak için,

1. Listeye başlamak için belirteç açılır.
<ul>

2. Liste elemanlarını teker teker girerken başına <li> belirteci girilir. Kapatmak için </li> belirtecine gerek yoktur.

3. Listeyi bitirmek için belirteç kapatılır.
</ul>

Örnek olarak,

<ul>

<li> Elma

<li> Armut

</ul>

Örnek, ekranda şu şekilde görülür :

· Elma

· Armut

<li> belirteçleri içinde paragraflar, diğer dökümanlara bağlantılar, ve diğer belirteçler kullanabilirsiniz

Numaralı Listeler

Numaralı listeler, düz listelerden farklı olarak, <ul> belirteci yerine <ol> kullanırlar. Ekranda liste elemanlarının başında 1'er artan numaralar görünür.
Aşağıdaki HTML kodu,

<ol>

<li> Linux İşletim Sistemi

<li> Unix İşletim Sistemi

</ol>

ekrana şunları yazar:

1. Linux İşletim Sistemi

2. Unix İşletim Sistemi

Tanımlı listeler

Genellikle birden fazla başlığı olan, her başlık altında kısa bir metin içeren yazılar, tanımlı listeler ile oluşturulur. Tanımı yapılacak başlık, <dt> ile belirtilir, <dd> ile başlık altına metin girilir. Tüm liste, <dl> ile </dl> arasına alınır.

<DL>

<DT> NCSA

<DD> NCSA, the National Center for Supercomputing Applications,

is located on the campus of the University of Illinois

at Urbana-Champaign. NCSA is one of the participants in the

National MetaCenter for Computational Science and Engineering.

<DT> Cornell Theory Center

<DD> CTC is located on the campus of Cornell University in Ithaca,

New York. CTC is another participant in the National MetaCenter

for Computational Science and Engineering.

</DL>

Ekrandaki çıktı şu şekilde görünür:

NCSA

NCSA, the National Center for Supercomputing Applications, is located on the campus of the University of Illinois at Urbana-Champaign. NCSA is one of the participants in the National MetaCenter for Computational Science and Engineering.

Cornell Theory Center

CTC is located on the campus of Cornell University in Ithaca, New York. CTC is another participant in the National MetaCenter for Computational Science and Engineering.

İçiçe Listeler

Tüm liste çeşitleri, 3'den fazla bölüm kullanmadıkça içiçe yazılabilir. Örnek olarak,

<ul>

<li> İstanbul'un büyük semtleri

<lu>

<li> Beyoğlu

<li> Taksim

<li> Bakırköy

</lu>

<li> Ankara'nın belli başlı yerleşim birimleri

<lu>

<li> Kızılay

<li> Ulus

</lu>

Ekrandaki görüntüsü,

· İstanbul'un büyük semtleri

· Beyoğlu

· Taksim

· Bakırköy

· Ankara'nın belli başlı yerleşim birimleri

· Kızılay

· Ulus

Formatlı Metinler

HTML'de, programda yazıldığı gibi ekrana çıktı vermeyi sağlayan komutlar <pre> ve </pre> belirteç çiftleridir. Bunlar kullanıldığı zaman tüm metin, yazıldığı gibi ekranda görünür. Aşağıdaki satırlar,

<pre>

PATH=.:~/bin/:$PATH

export PATH

# Set up the terminal:

stty erase "^?" kill "^U" intr "^C" eof "^D"

stty hupcl ixon ixoff

date '+Tarih :%D'

TERM=vt100

</pre>

ekranda şu şekilde görünür :

PATH=.:~/bin/:$PATH

export PATH

# Set up the terminal:

stty erase "^?" kill "^U" intr "^C" eof "^D"

stty hupcl ixon ixoff

date '+Tarih :%D'

TERM=vt100

HTML'de yorum satırları

HTML dokumanda yorumlayıcı tarafından gözönüne alınmayacak olan yorum satırları  belirteçleri arasına alınır. Bu sayede programı yazmayı kolaylaştıracak yorumlar eklenebilir. Örneğin,

<!--

karakterler..

karakterler...

-->

veya

<!-- karakterler... --

-- karakterler.. --

Özel karakterler

Web programı, birtakım karakterleri ekranda göstermek için farklı bir format kullanır. Aşağıda, bu tür farklı karakterleri göstermek için girilmesi gereken kodlar verilmiştir.

< (küçüktür)

> (büyüktür)

& (ve)

" (tırnak)

Resim Görüntüleme

Eğer Web sayfalarını gezerken grafik destekleyen bir program ( Mosaic, Netscape) kullanıyorsanız, ekranda resimlerin, arkaplanların ve hatta animasyonların olduğunu farketmişsinizdir. Bu resimler genellikle X Bitmap (XBM) , GIF, veya JPG formatlı olurlar ve dosyaya görsel bir çekicilik katarlar. Buna rağmen aynı ekranda çok miktarda resim kullanmaktan sakınmalıdır, çünkü bu durumda resimler kullanıcıya daha geç bir sürede ulaşır.

Ekranda resim görüntülemek için,

demeniz yeterlidir. Burada, nasıl HTML dökümanların hepsi .html ile bitiyorsa, tüm resim dosyalarının sonu da .xbm , .gif veya .jpg ile bitmelidir. Özel bir durum olmadıkça görüntülenen resmin alt kısmı ile metin yanyana gelirler.

Metin resmin altında ..

Örneği, ekranda şu şekilde gösterilir:

Metin resmin altında ..

Sözkonusu metni resmin yanına veya üstüne koymak için ALIGN=TOP opsiyonunu yerleştirin.

Metin resmin üstünde ..

Veya ortaya almak için ALIGN=MIDDLE kullanın.

Metin resmin yanında ..

Görüntünün orijinal formatında değişiklik yapmadan ekranda enini ve boyunu ayarlamak mümkündür. Bunun için height=sayı ve width=sayı ara belirteçleri kullanılır. "Sayı" değişkeni piksel olarak verilir.

Tablo Hazırlama

Grafik destekli Web programlarının tablo desteği ile çok çeşitli istatistiki bilgiler, programlar, her türlü listeler ekranda derli toplu gösterilebilir. Tablo hazırlama başlığı altındaki örnekler, her çeşit tablonun oluşturulması için yeterli değildir. Kullanıcı, isteği doğrultusunda bunları gerçekleştirmelidir.

Ekranda tablo gösterirken, o an kullanılan pencerenin büyüklüğüne ve tablo içindeki metinin genişliğine göre tablonun en ve boyu değişebilir.

Tablo, satır ve sütunlardan oluştuğu için her hücre ayrı ayrı tanımlanır. Her satır ve sütun, kendi içinde başka satır ve sütunları ihtiva edebilir.

Tablolara başlık, liste, paragraf, form, figür ve her formatta metin konabilir.

Örneğin,

<TR><TH ROWSPAN=2><TH COLSPAN=2>Average

<TH ROWSPAN=2>other<BR>category<TH>Misc

<TR><TH>height<TH>weight

<TR><TH ALIGN=LEFT>males<TD>1.9<TD>0.003

<TR><TH ALIGN=LEFT ROWSPAN=2>females<TD>1.7<TD>0.002

</TABLE>

Yukarıdaki örnek, aşağıdaki gibi görünür:

	Average		other category	Misc
	height	weight	other category
males	1.9	0.003
females	1.7	0.002
females

Dikkat edilmesi gereken noktalar:

· Default olarak, header hücreler merkeze alınır, diğerleri sağa yanaşık olarak ekrana gelirler. Bunu engellemek için hücre için <ALIGN=.. belirteci, tüm tablo için <COLSPEC=.. belirteci kullanılır.

· Her hücre boş olabilir.

· Tablodaki her satırdaki kolon sayısının eşit olmadığı durumlarda kayıp hücreler tablonun sağına yerleştirilir ve içleri boş kalır.

· Tablodaki satır sayısı <tr belirteci tarafından belirlenir.

· <th> ve <tc> belirteçleri sadece <tr> belirteçleri arasında olabilir.

· Hücrelerin üstüste gelmesi istenmeyen sonuçlar yaratabilir.

Tablo ebadı

Tüm tablonun uzunluğu, en geniş satırla belirlenir. Kelimeler kısaltılmadığı için paragraflar <br> ile kesilmedikçe ekrana gelirler. En kısa uzunluk da en geniş kelime veya resmin uzunluğu ile bağıntılıdır. Align

Tablonun dik halinin nasıl olacağını belirler.

Left

Metini ekranın soluna yanaşık yazar.

Right

Metini ekranın sağına yanaşık yazar.

Colspec

Sütunların ebadını ayarlar. Sütunlar soldan sağa, bir büyük harf ve onu izleyen bir sayı ile listelenirler (örneğin <COLSPEC="L20 C8 L10" > ). Hücrenin ihtiva etttiği yazıları L harfi sola, R harfi sağa alır. C harfi ortalamak için kullanılır. Burada belirteç opsiyonları mutlaka büyük harfle yazılır.

Border

Bu belirteç, tablo kenarlarının ebadını kontrol etmeye yarar.
<table border=10>

Nowrap

Programın tablo içinde paragrafları otomatik olarak kesmemesi için kullanılır.Böylece kullanıcı istediği yerde <br> belirtecini kullanabilir.

Tablo Örnekleri

Temel bir 3X2 tablo

A	B	C
D	E	F

<tr>

</tr>

<tr>

</tr>

</table>

"Rowspan" kullanılması

1. hücre	2. hücre	3. hücre
4. hücre	2. hücre	5. hücre

<tr>

<td>1. hücre</td>

<td rowspan=2>2. hücre</td>

<td>3. hücre</td>

</tr>

<tr>

<td>4. hücre</td> <td>5. hücre</td>

</tr>

</table>

1. hücre	2. hücre	3. hücre	4. hücre
1. hücre	5. hücre	6. hücre	7. hücre

<tr>

<td rowspan=2>1. hücre</td>

<td>2. hücre</td> <td>3. hücre</td>

<td>4. hücre</td>

</tr>

<tr>

<td>5. hücre</td> <td>6. hücre</td> <td>7. hücre

</td>

</tr>

</table>

"Colspan" kullanılması

1. hücre	2. hücre
3. hücre	4. hücre	5. hücre

<tr>

<td>1. hücre</td>

<td colspan=2>2. hücre</td>

</tr>

<tr>

<td>3. hücre</td> <td>Item 4</td> <td>5. hücre</td>

</tr>

</table>

"Colspan" ve Başlıkların birlikte kullanılması

Head1		Head2
A	B	C	D
E	F	G	H

<tr>

</tr>

<tr>

</tr>

<tr>

</tr>

</table>

Yan Başlıkların kullanımı

Başlık1	1. hücre	2. hücre	3. hücre
Başlık2	4. hücre	5. hücre	6. hücre
Başlık3	7. hücre	8. hücre	9. hücre

<tr><th>Başlık1</th>

<td>1. hücre</td> <td>2. hücre</td> <td>3. hücre</td></tr>

<tr><th>Başlık2</th>

<td>4. hücre</td> <td>5. hücre</td> <td>6.hücre</td></tr>

<tr><th>Başlık3</th>

<td>7. hücre</td> <td>8. hücre</td> <td>9. hücre</td></tr> </table>

"Rowspan" ve yan başlıkların birlikte kullanılması

Başlık1	1. hücre	2. hücre	3. hücre	4. hücre
Başlık1	5. hücre	6. hücre	7. hücre	8. hücre
Başlık2	9. hücre	10. hücre	11. hücre	12. hücre

<tr><th rowspan=2>Başlık1</th>

<td>1. hücre</td> <td>2. hücre</td><td>3. hücre</td> <td>4. hücre</td>

</tr>

<tr><td>5. hücre</td> <td>6. hücre</td><td>7. hücre</td> <td>8. hücre</td>

</tr>

<tr><th>Başlık2</th>

<td>9. hücre</td> <td>10. hücre</td> <td>11. hücre</td> <td>12. hücre</td>

</tr>

</table>

10 birim kenarı olan tablo

1. hücre	2. hücre
3. hücre	4. hücre

<tr> <td>1. hücre</td> <td>2. hücre</td>

</tr>

<tr> <td>3. hücre</td> <td>4. hücre</td>

</tr>

</table>

Cellpadding ve Cellspacing belirteçlerinin kullanılması

A	B	C
D	E	F

<tr>

</tr>

<tr>

</tr>

</table>

A	B	C
D	E	F

<tr>

</tr>

<tr>

</tr>

</table>

A	B	C
D	E	F

<tr>

</tr>

<tr>

</tr>

</table>

Tablo içinde birden fazla satır kullanımı

Ocak	Şubat	Mart
Bu 1. Hücre	2. Hücre	Diğer hücre, 3. hücre
4. Hücre	ve işte bu 5. hücre	6. hücre

<tr>

<th>Şubat</th>

</tr>

<tr>

<td>Bu 1. hücre</td>

<td>2. hücre</td>

<td>Diğer hücre,<br>3. hücre</td>

</tr>

<tr>

<td>ve işte bu<br>5. hücre</td>

<td>6. hücre</td>

</tr>

</table>

Hücrenin sağına, soluna ve ortasına metin yazmak

Ocak	Şubat	Mart
Hepsi ortada	2. hücre	Diğer hücre, 3. hücre
sağa yanaşık	merkezde	default, sola yanaşık

<tr>

<th>Şubat</th>

</tr>

<td>Hepsi ortada</td>

<td>2. Hücre</td>

<td>Diğer hücre,<br>3. hücre</td>

</tr>

<tr>

<td align=right>sağa yanaşık</td>

<td align=center>merkezde</td>

<td>default,<br>sola yanaşık</td>

</tr>

</table>

Form Hazırlama

Formlar, kullanıcıdan bilgi girişi olduğu zaman bunları okunmaya hazır duruma getirmeye yarar. Diğer bir deyişle, kullanıcı ile programcı arasında bir köprü kurar. Programcıya mail atmak, WWW üzerinden araştırma yapmak, belirli bir anahtar sözcüğü kullanarak arama yapmak, ve hatta telefon bilgi bankalarına girmek form kullanarak halledilir.

Form konusunu anlayabilmek için, HTML programlamayı bilmek ve en azından bir programlama diline ( tercihan shell, PERL veya C ) hakim olmak gereklidir.

Form hazırlanırken aşağıdaki adımlar izlenir :

· Programın, form hazırladığımızı bilmesi için, <form .. belirteci açılır. Bu belirtecin iki parametresi vardır:

Method

"Method", kullanıcının girdiği bilgileri ne şekilde alacağımızı belirler. Bu konunun dışında kalmasına rağmen, POST metodunu kullanmanızı tavsiye ederim.

Action

Bu bölüme, alınan girdileri işleyecek programın ismi yazılır. Bu program ayrı bir cgi-bin/ dizini altında durmalıdır.

Örnek bir form başlangıcı şöyle olabilir:

· Şimdi kullanıcının gireceği bilgiler için forma birkaç bölüm ekleyebiliriz. Bunun için aşağıdaki parametreleri kullanan <INPUT .. > belirtecine gerek vardır.

Name

Kullanıcının klavyeden girdiği bilgilerin tutulduğu değişken burada tutulur.

Size

Bu sayı, ekranda kullanıcıya ayrılan boşluğun ne uzunlukta olacağını saptar.

Type

Anket tipi (burada anlatılmayacaktır)

Örnek bir girdiyi oluşturmak için şu tür bir program yazılabilir.

Birden fazla satır kullanma durumunda, farklı bir opsiyonu, <TEXTAREA ...> </TEXTAREA> opsiyonunu seçmelisiniz :

Name

Yine aynı değişken ismi.

Rows

Bu sayı kullanıcının yazdığı alanın kaç satır olacağını belirler.

Cols

Bu sayı kullanıcının yazdığı alanın kaç sütun olacağını belirler.

Yukarıdaki alana küçük bir metin de yerleştirebilirsiniz.

Bu metin, kullanıcının yazacağı alanda görüntülenir.

</TEXTAREA>

Neredeyse bitti. Kullanıcının tüm bilgileri girdikten sonra formu ister yollaması, isterse tekrar silmesi için ikon yaratan bir <input .. belirtecine gerek vardır. Bu belirtecin aldığı opsiyonlar,

Type

Kullanılan formun işleme sokulabilmesi için type değeri submit olmalıdır. Başka bir opsiyon da kullanıcının girdiği tüm bilgileri silmektir. Bunun için type'dan sonra reset gelmelidir.

Value

Buton içine bir mesaj yazacaksanız, bu opsiyonu kullanın. Kullanıcıyı bilgilendirmek amacıyla herhangi bir metin yazılabilir.

Reset opsiyonu, formu tamamen temizlemez, sadece formdaki değerler eski hale dönerler.

Tipik bir örnek:

· Artık formun yazılımı bitmiştir. Formun sonuna </FORM> belirteci konarak form kapatılır.

Tamamlanmış form ekranda şu halde görünür.

<hr>

<p>

<form method="POST"

action="http://compclup.ceng.metu.edu.tr/cgi-bin/deneme"><P>

E-mail adresiniz : <INPUT NAME="email" SIZE=38>>/P><P>

İsminiz : <INPUT NAME="name" SIZE=42><P>

Buraya birşeyler yazabilirsiniz: <P>

<TEXTAREA name="body" rows=10 cols=50>Something>/TEXTAREA>

<P>

</FORM>

<p>

<hr>

Yukarıdaki formu doldurup gönderin. Form, compclup.ceng.metu.edu.tr adresi üzerinde bir programı çalıştıracaktır. Bu program değişkenlerin ismini ve aldıkları değerleri ekrana basacaktır.

Kullanıcının yazdığını okuyabilmek

Bundan sonra kullanıcının forma ne tür bilgiler girdiğini bulmak kaldı. Form bilgilerini okuyabilmek için tercihan perl veya shell bilmek gerekir. Burada örneği verilecek cgi-bin programlarını herhangı bir dilde yazabilirsiniz, buradaki örnekler, hemen herkesin aşina olduğu shell script ile yazılacaktır.

Şimdi aşağıdaki bilgilerin girilmesini isteyen bir form hazırlayalım ve .html formatında yazalım.

· Haftanın bir günü (gün)

· Bir sıfat (sıfat)

· Bir fiil (fiil)

Yarattığınız form, cgi-bin dizini altındaki (bu dizine yazma hakkı elde etmeniz gereklidir) form.cgi programını çalıştırsın.

Bir gün, iki insan ismi, bir sıfat ve bir fiil giriniz..

<html>

<title> Form hazırlama </title>

<h3> Bir gün, iki insan ismi, bir sıfat ve bir fiil giriniz..</h3>

<hr>

<form method="POST"

action="http://www.catt.ncsu.edu/cgi-bin/madlib.pl">

<UL>

<LI> Haftanın bir günü <input name="gun">

<LI> Bir sifat <input name="sifat">

</UL>

</form>

</html>

Yukarıda sadece çalıştırılmayı bekleyen bir form hazırladık. Aslında bu haliyle program çalışmayacaktır, çünkü henüz cgi-bin altına yerleştirmemiz gereken shell programımızı (kodu) yazmadık. Yazacağımız kodun amacı, kullanıcının girdiği bilgileri ekranda aynen göstermek.

Kod, programcının isteği doğrultusunda kolayca değiştirilebilir.

# ayraç.sh

# Bu program, çağırıldığı zaman, ekrana $STRING_QUERY değişkeni

# içindeki değerleri basar. Program, $QUERY_STRING içindeki değişken

# sayısını 3 olarak kabul eder.

#!/bin/bash

echo "Content-type: text/plain"

echo

deger=`echo "$QUERY_STRING" | awk -F"&" '{ print $1 " " $2 " " $3 }'`

echo $deger

deger1=`echo "$deger" | awk '{ print $1 }'`

deger2=`echo "$deger" | awk '{ print $2 }'`

deger3=`echo "$deger" | awk '{ print $3 }'`

sabit1=`echo "$deger1" | awk -F"=" '{print $2}'`

sabit2=`echo "$deger2" | awk -F"=" '{print $2}'`

sabit3=`echo "$deger3" | awk -F"=" '{print $2}'`

echo $sabit1 $sabit2 $sabit3